Deep Dive 2025: Die Oden von Horaz -- (08) Ode 2.20: Der Schwan
Shownotes
In dieser Folge besprechen wir die letzte Ode des zweiten Buches, c. 2.20 (Non usitata). Das Ende eines Buch ist der ideale Ort, um über Themen wie Poetologie und die Geldgebenden zu reden – und in Horaz’ Fall auch über eine skurrile Verwandlung. Wir sprechen unter anderem über griechische Vorbilder und römische Einflüsse in dieser Ode und wie viel Selbstironie hier im Spiel ist.
Das Versmaß ist (mal wieder) die Alkäische Strophe (zwei alkäische Elfsilbler, ein alkäischer Neunsilbler, ein alkäischer Zehnsilbler). Für Details s. die dritte Folge zu c. 1.9.
Bibliographie
- (primäre) Textausgabe: Q. Horatius Flaccus: Opera. Ed. Friedrich Klingner. Leipzig 1939.
- (moderner) Kommentar: Nisbet, R.G.M. / Hubbard, Margaret: A Commentary on Horace: Odes, Book 2. Oxford 1978.
- (spätantiker) Kommentar: Pomponii Porphyrionis Commentarii in Q. Horatium Flaccum. Ed. Wilhelm Meyer. Leipzig 1874. (gemeinfrei auf archive.org verfügbar).
- Das Grabepigramm von Ennius lautet: nemo me dacrumis decoret nec funera fletu / faxit. cur? volito vivus per ora virum.
Kapitelmarken mit den jeweiligen Versen
(00:00:00) Intro
(00:04:18) Hintergrund zu Ode 2.20
(00:10:50) 1. Strophe: Nicht gewöhnlich, nicht zart
Non usitata nec tenui ferar
pinna biformis per liquidum aethera
vates neque in terris morabor
longius invidiaque maior
(00:28:25) 2. Strophe: Horaz’ Aufstieg
urbis relinquam. non ego, pauperum 5
sanguis parentum, non ego, quem vocas,
dilecte Maecenas, obibo
nec Stygia cohibebor unda.
(00:43:11) 3. Strophe: Die Verwandlung
iam iam residunt cruribus asperae
pelles et album mutor in alitem 10
superne nascunturque leves
per digitos umerosque plumae.
(00:59:52) 4. Strophe: Weite Flüge …
iam Daedaleo notior Icaro
visam gementis litora Bosphori
Syrtisque Gaetulas canorus 15
ales Hyperboreosque campos;
(01:08:44) 5. Strophe: … über die ganze Welt
me Colchus et qui dissimulat metum
Marsae cohortis Dacus et ultimi
noscent Geloni, me peritus
discet Hiber Rhodanique potor. 20
(01:18:22) 6. Strophe: Das leere Grab
absint inani funere neniae
luctusque turpes et querimoniae;
conpesce clamorem ac sepulcri
mitte supervacuos honores.
(01:36:18) Zusammenfassung